Dat onthult de Zwitserse parlementariër Roland Büchel, die zich heeft ingespannen voor de aanpassing van de wet.

Verantwoording afleggen over zijn inkomsten hoefden Blatter en de FIFA tot nu toe nooit te doen. Als voorman van de wereldvoetbalbond profiteert hij van de structuur van onaantastbaarheid die de FIFA rond zichzelf heeft opgetrokken. Bestuursleden als Blatter worden van bovenaf door niemand gecontroleerd.

De Zwitserse parlementariërs, met Büchel van de rechtse Volkspartij voorop, ijverden daarom voor een juridische zet die Blatter een soortgelijke positie geeft als de andere PEP's in deze wereld. Onder hen Britse parlementariërs, maar ook de regeringsleiders van China en Canada.

Zij worden uit hoofde van hun functie strenger in de gaten gehouden door de financiële autoriteiten. Vanwege hun invloed en positie worden ze beschouwd als kwetsbaar voor omkoping en corruptie.

Corruptie

Om de FIFA hangt al tijden een zweem van corruptie, helemaal nadat vier jaar geleden de WK's van 2018 en 2022 aan Rusland en Qatar werden vergeven. De Amerikaanse jurist Michael Garcia kreeg van de voetbalbond opdracht die toewijzing te onderzoeken. Diezelfde Garcia reageerde woedend toen de FIFA in haar samenvatting concludeerde dat er niets in de procedure verkeerd was gegaan.

Mede vanwege de stortvloed aan beschuldigingen rond de in Zürich gevestigde FIFA heeft Zwitserland zijn anti-witwaswet aangescherpt. Daardoor worden ook figuren met een hoge functie bij een van de vele andere sportbonden op Zwitsers grondgebied vanaf 12 december als PEP's geklasseerd.

Büchel zegt niet te weten of meer landen hun sportofficials op die manier tegen het licht houden. 'Maar het is beslist bijzonder. Ik had nooit verwacht dat het parlement zo eensgezind met het voorstel zou instemmen.'

Zwitserland werd lange tijd juist beschouwd als een vrijstaat voor de ruim zestig internationale sportorganisaties die zich er hebben gevestigd. Behalve de FIFA zetelen ook de Europese voetbalbond UEFA en het Internationaal Olympisch Comité er. Zij profiteren van het aangename financiële klimaat, dat stoelt op het Zwitserse verenigingsrecht en de soepele belastingregels.

De Zwitsers zelf maalden daar niet om, tot de dubbele WK-toewijzing van vier jaar geleden. Hun land moet neutraliteit uitstralen, maar dat imago dreigt te worden geschaad door de zweem van corruptie die rond de FIFA is gaan hangen.

Reputatie

Büchel ervaart een aanzwellend tegengeluid bij de bevolking: 'De reputatie van Zwitserland staat op het spel, vinden de Zwitsers. Waar ze vroeger zeiden dat de FIFA en de UEFA nooit uit Zwitserland weg mochten, zeggen de mensen nu: laat ze maar gaan.'

Op een conferentie over ethiek in de sport - uitgerekend bij de FIFA - sprak Büchel twee maanden geleden een zaal vol voetbalbestuurders toe. Hij richtte het woord tot Blatter en andere hooggeplaatste figuren bij de wereldbond en kondigde aan dat hun leven onder de nieuwe wet een wending zou krijgen. Hij kende ze als aanstaande PEP's alvast dezelfde status toe als 'de ergste dictators op deze planeet'.

Zoals elke Zwitserse wet wordt ook de 'PEP-wet' pas van kracht als niet binnen honderd dagen 50 duizend protesthandtekeningen worden aangedragen. Toch zal Blatter de gevolgen van zijn nieuwe status direct ondervinden.

Volgens Büchel zullen nog maar weinig banken zaken willen doen met iemand van wie elke transactie zomaar onderwerp van onderzoek kan zijn.